Ένα χρόνο αργότερα, τα φώτα της δημοσιότητας έχουν απομακρυνθεί από το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα. Οι επιπτώσεις του όμως κάθε άλλο παρά έχουν περάσει. Μια ζώνη 20χλμ γύρω από τον πυρηνικό σταθμό θα παραμένει απροσπέλαστη για δεκαετίες. Η ποσότητα του Καίσιου-137 που εκλύθηκε από το ατύχημα είναι 168 φορές περισσότερη από όση εκλύθηκε από την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα. Δεν αποκλείεται οι πρόσθετοι θάνατοι στην ευρύτερη περιοχή λόγω έκθεσης σε ραδιενέργεια να ανέρθουν και σε χιλιάδες τις επόμενες δεκαετίες. Ο ίδιος ο σταθμός βρίσκεται σε «ψυχρό τερματισμό» και παραμένει άκρως ευάλωτος σε ενδεχόμενο νέου μεγάλου σεισμού.Η καταστροφή της Φουκουσίμα, σε μια χώρα-πρότυπο για τους υπερασπιστές της πυρηνικής ενέργειας, όπως και εκείνη στο Τσερνομπίλ 25 χρόνια νωρίτερα, μας έχουν δείξει πως η πυρηνική ενέργεια θα είναι πάντα επικίνδυνη. Ο μόνος τρόπος για να αποκλείσουμε κάθε ρίσκο μιας πυρηνικής καταστροφής είναι να εγκαταλείψουμε την πυρηνική ενέργεια.
Η πίεση των πολιτών στον απόηχο της καταστροφής έχει ήδη φέρει αποτελέσματα. Η Γερμανία έκλεισε ήδη 8 πυρηνικούς σταθμούς ενώ όλοι οι υπόλοιποι θα πρέπει να κλείσουν μέχρι το 2022. Η Ιταλία συντριπτικά επέλεξε να παραμείνει μη-πυρηνική χώρα ενώ η Ελβετία και η Ισπανία ακύρωσαν την κατασκευή νέων σταθμών.
Η ανταπόκριση της ΕΕ δεν ήταν όμως ικανοποιητική. Πραγματοποίησε «δοκιμές αντοχής» στους υφιστάμενους πυρηνικούς σταθμούς, οι οποίες όμως λίγο απείχαν από μια άσκηση δημοσίων σχέσεων με σκοπό να επιτραπεί στην πυρηνική βιομηχανία να συνεχίσει όπως και πριν τη Φουκουσίμα. Οι δοκιμές αγνόησαν παραμέτρους ρίσκου για πυρηνικούς σταθμούς όπως πυρκαγιές, ανθρώπινα λάθη ή πρόσκρουση αεροσκάφους.
Πέρα από τον εγγενή κίνδυνο της πυρηνικής ενέργειας, πρόκειται για μια τεχνολογία πολύ υψηλού οικονομικού κόστους. Ήδη, οι δύο υπό κατασκευή σταθμοί στην Ευρώπη έχουν υπερδιπλασιάσει τον αρχικό προϋπολογισμό τους και βρίσκονται εντελώς εκτός χρονοδιαγράμματος. Τα κρυφά κόστη της τεχνολογίας όπως η διαχείριση αποβλήτων, η ασφάλιση και η αποξήλωση των σταθμών είναι τεράστια και επιβαρύνουν την κοινωνία.
Στην Ευρώπη αλλά και σε όλον τον κόσμο, πρέπει να παγώσουν τα σχέδια για κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών, να κλείσουν άμεσα οι παλιότεροι και επικίνδυνοι από τους υφιστάμενους αντιδραστήρες, να τεθούν οι αυστηρότερες δυνατές προδιαγραφές και σαφές χρονοδιάγραμμα κλεισίματος, σε όσους συνεχίσουν να λειτουργούν το επόμενο διάστημα.
Ιδιαίτερα στην άμεση γειτονιά μας, τα Βαλκάνια και την ανατολική Μεσόγειο, στα τρία πυρηνικά εργοστάσια (Κρσκο Σλοβενίας, ΤσέρναΒόντα Ρουμανίας, Κοζλοντούι Βουλγαρίας) που ήδη λειτουργούν, σχεδιάζονται κι άλλα, με πιο προχωρημένα αυτά στο Μπέλενε και στο Ακουγιού, ενώ σχέδια έχουν διατυπωθεί για την Αλβανία και την ΠΓΔΜ. Οι Πράσινοι των Βαλκανίων βρισκόμαστε σε συντονισμένη δράση για να πειστούν οι πολίτες και οι κυβερνήσεις όλων των χωρών να ακυρώσουν κάθε σχέδιο για πυρηνικό σταθμό.
Όμως, η ενεργειακή και η κλιματική κρίση δεν περιμένει. Τώρα που έγινε πια σαφές και στους πιο δύσπιστους ότι μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν και ότι η εποχή της φτηνής και άφθονης ενέργειας τέλειωσε οριστικά, είναι διπλά επιτακτική η ανάγκη να σχεδιάσουμε και να αρχίσουμε να υλοποιούμε άμεσα τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο ενεργειακό μέλλον, βασισμένο στην εξοικονόμηση ενέργειας και τις ανανεώσιμες πηγές, χωρίς ορυκτά καύσιμα ή πυρηνικά.
