- Η μία όψη του κόσμου: Το 1% των πιο πλούσιων σε παγκόσμιο επίπεδο κατέχει το 40% των παγκόσμιων πόρων, ενώ το 10% των πιο πλούσιων κατέχει περισσότερο από το 80% των πόρων του πλανήτη. H ευημερία όσο και η βιωσιμότητα θα πρέπει να αποσυνδεθούν από την αέναη κατανάλωση μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων, την οικονομική μεγέθυνση και την αύξηση του ΑΕΠ, διαφορετικά μέχρι το 2030 θα χρειαζόμαστε 2 πλανήτες για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας σε φυσικούς πόρους.
- Η άλλη όψη του κόσμου: Σε παγκόσμιο επίπεδο ο ετήσιος τζίρος των κοινωνικών - συνεταιριστικών επιχειρήσεων ξεπερνάει τα 1.6 τρισεκατομμύρια ευρώ, με τους πιο ανεπτυγμένους κλάδους να είναι η γεωργία και ο τραπεζο-πιστωτικός τομέας
Τις δυο όψεις του κόσμου παρουσίασαν τρεις εκπρόσωποι του διεθνούς φήμης Ινστιτούτου WorldWatch, στην πετυχημένη εκδήλωση που οργάνωσε στο Ευρωκοινοβούλιο, στις Βρυξέλλες, στις 5 Ιουνίου, ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων, Η εκδήλωση, που οργανώθηκε με αφορμή τη Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος του ΟΗΕ (5 Ιουνίου), αλλά και την Παγκόσμιο Σύνοδο Κορυφής Ρίο+20 που θα πραγματοποιηθεί σε λίγες μέρες στο Ρίο της Βραζιλίας, είχε ως στόχο την παρουσίαση της τελευταίας έκθεσης "Η Κατάσταση του Κόσμου - 2012", του Ινστιτούτου Worldwatch.
Οι τρεις εκπρόσωποι του Worldwatch Institute Europe που συμμετείχαν στην εκδήλωση, Bo Normander, διευθυντής του Ινστιτούτου, Ειρήνη Γλυκή και Alexandra Hayles ερευνήτριες, εστίασαν σε διαφορετικές πτυχές της περιβαλλοντικής, κοινωνικής και οικονομικής μεταρρύθμισης που είναι απαραίτητη ούτως ώστε η ανάπτυξη σε πλανητικό επίπεδο να εισέλθει σε βιώσιμα πλαίσια και να συμβάλει στην ευημερία όλων των κοινωνιών.
Πιο συγκεκριμένα, ο διευθυντής του Ινστιτούτου, Bo Normander παρουσίασε τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανισότητες που εντείνονται σε παγκόσμιο επίπεδο από τα μη βιώσιμα μοντέλα ανάπτυξης που ακολουθούνται τις τελευταίες δεκαετίες. Τόνισε ότι τα στοιχεία της έκθεσης "Η Κατάσταση του Κόσμου - 2012" αποδεικνύουν την αποτυχία των υπαρχόντων μοντέλων ανάπτυξης, και την ανάγκη υιοθέτησης ενός μίγματος πολιτικών που θα εστιάσουν στην επιλεκτική αποανάπτυξη συγκεκριμένων παραγωγικών κλάδων και την συνολική στροφή προς την πράσινη οικονομία τόσο στις αναπτυγμένες χώρες όσο και στις αναπτυσσόμενες, επισημαίνοντας ταυτόχρονα την ανάγκη αλλαγής των μοντέλων κατανάλωσης στις πιο ανεπτυγμένες χώρες, με ταυτόχρονη μείωση των ωρών εργασίας για να ενισχυθεί μεταξύ άλλων και η απασχόληση. Ολόκληρη η παρουσίαση είναι διαθέσιμη εδώ.
Η ελληνικής καταγωγής ερευνήτρια, Ειρήνη Γλυκή, παρουσίασε στοιχεία μιας πανευρωπαϊκής έρευνας για τη στάση και τις αντιλήψεις του κοινού και συγκεκριμένων ομάδων στόχων (επιχειρήσεις, ΜΚΟ, διαμορφωτές γνώμης και διανοούμενοι) για την ιεράρχηση των πιο σημαντικών περιβαλλοντικών προκλήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Η παρουσίασή της ολοκληρώθηκε με προτάσεις-μηνύματα της Ευρωπαϊκής κοινωνίας των πολιτών προς τους ηγέτες του κόσμου που θα συναντηθούν στο Ρίο, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Συνόδου Ριο+20 (20 χρόνια μετά την πρώτη Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη). Αν και επικρατεί απαισιοδοξία για τα αποτελέσματα που μπορεί να έχει η παγκόσμια αυτή σύνοδος, η εκπρόσωπος του Ινστιτούτου WorldWatch επισήμανε ότι πρέπει να γίνει η υπέρβαση και να επιτευχθεί η πολυπόθητη περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα. Ολόκληρη η παρουσίαση είναι διαθέσιμη εδώ.
Η ερευνήτρια του Ινστιτούτου Alexandra Hayles, παρουσίασε τις αλλαγές που καταγράφονται σε παγκόσμιο επίπεδο σε ότι αφορά στην ανάπτυξη συνεργατικών και συνεταιριστικών επιχειρήσεων σε διάφορους παραγωγικούς κλάδους. Σε παγκόσμιο επίπεδο ο ετήσιος τζίρος των κοινωνικών - συνεταιριστικών επιχειρήσεων ξεπερνάει τα 1.6 τρισεκατομμύρια ευρώ, με τους πιο ανεπτυγμένους κλάδους να είναι η γεωργία και ο τραπεζο-πιστωτικός τομέας. Παρουσίασε, επίσης, συγκεκριμένα παραδείγματα ανταλλακτικής οικονομίας και κοινοτικά υποστηριζόμενης γεωργίας στις πόλεις. Ολόκληρη η παρουσίαση είναι διαθέσιμη εδώ.
Ο Νίκος Χρυσόγελος, οικοδεσπότης της εκδήλωσης, τόνισε, συνοψίζοντας: “δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η σημερινή κρίση δεν είναι μόνο δημοσιονομική και οικονομική αλλά και οικολογική και κοινωνική. Η στροφή στην πράσινη οικονομία και η υιοθέτηση οικολογικά και κοινωνικά βιώσιμων μοντέλων παραγωγής και κατανάλωσης είναι βασικά εργαλεία για την έξοδο από την πολλαπλή κρίση, σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και πιο ειδικά για χώρες όπως η Ελλάδα που μεγάλο μέρος του προβλήματος της οφείλεται στην περιβαλλοντική και ενεργειακή αναποτελεσματικότητά της”.
Συνοψίζοντας τα συμπεράσματα της εκδήλωσης, η Πράσινη ευρωβουλευτής από τη Φιλανδία, Satu Hassi τόνισε ότι δεν χρειαζόμαστε μόνο τεχνολογική καινοτομία, αλλά και – ή κυρίως - κοινωνική καινοτομία και μια ουσιαστική επαναπροσέγγιση των θεσμών, των αξιών και των πολιτικών για να εξέλθουμε από τη κρίση στην Ευρώπη.
Το βίντεο της εκδήλωσης είναι διαθέσιμο εδώ: http://www.livestream.com/ecogreenstv/video?clipId=flv_02c49715-181d-47cf-8009-72a563e7ae8a
Ακολουθεί η εισηγητική παρουσίαση του ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων Νίκου Χρυσόγελου:
"Αγαπητοί φίλοι και συνάδελφοι, αγαπητές φίλες και συναδέλφισσες,
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον ομιλητή και τις ομιλήτριες από το Worldwatch Institute Europe που μας έδωσαν την ευκαιρία να φιλοξενήσουμε αυτή την εκδήλωση με στόχο να παρουσιάσουμε την πιο πρόσφατη έκθεση "Η Κατάσταση του Κόσμου 2012". Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω όλους κι όλες εσάς που συμμετέχετε, και ελπίζουμε ότι η εκδήλωση θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες σας.
Με τον πλανήτη να έχει εισέλθει σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την άκριτη ανθρώπινη παρέμβαση στα οικοσυστήματα της Γης, η Σύνοδος Κορυφής Ρίο +20 πρέπει να αποτελέσει μια ευκαιρία για να αλλάξει το “business as usual” μοντέλο για την επίτευξη απτών δράσεων και μετρήσιμων στόχων προς τη κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης. Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε την οικολογική και κοινωνική βιωσιμότητα μέσα σε ένα περιβάλλον πολλαπλών κρίσεων, για την επίτευξη μιας βιώσιμης και διαρκούς ευημερίας για όλους και όλες.
Η Ευρώπη δεν πρέπει να χάσει την ευκαιρία να προωθήσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται σε παγκόσμια κλίμακα προς μια πράσινη στροφή της οικονομίας και της κοινωνικής υπευθυνότητας. Η κρίση είναι μια ευκαιρία για μεταρρυθμίσεις και αλλαγές, και όχι για μια επιστροφή σε μη βιώσιμα μοντέλα του παρελθόντος.
Οι Πράσινοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλούν την ΕΕ να αναλάβει ηγετικό ρόλο για να εξασφαλίσει νομικά δεσμευτικές συμφωνίες στη Σύνοδο Ρίο +20 με ιδιαίτερη έμφαση:
1. Στην Πράσινη Οικονομία, που νοείται ως το σύνολο της λειτουργίας της οικονομίας εντός των ορίων της αειφορίας όσον αφορά τη βιοποικιλότητα και τα πλανητικά όρια, τη μακροχρόνια διατήρηση των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων, την προστασία του κλίματος και την ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων.
2. Στην προστασία της βιοποικιλότητας, των φυσικών πόρων και του φυσικού κεφαλαίου, που διασφαλίζεται μέσω της πλήρους εφαρμογής των στόχων της Ναγκόγια, εξασφάλιση της χρηματοδότησης για τις αναπτυσσόμενες χώρες και απόσυρση όλων των περιβαλλοντικά επιζήμιων επιδοτήσεων
3. Στο φόρο επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών όπως ψήφισε προσφάτως το ευρωκοινοβούλιο και που θα πρέπει να θεσπιστεί σε διεθνές επίπεδο, με τα έσοδα του να χρησιμοποιούνται μεταξύ άλλων και για τη στήριξη της βιοποικιλότητας και την προστασία του κλίματος στις αναπτυσσόμενες χώρες.
4. Στο νερό, το θαλάσσιο περιβάλλον και τους ωκεανούς που πρέπει να εξεταστούν κατά προτεραιότητα, με άμεση κινητοποίηση και εφαρμογή διεθνών νομικών μέσων για τον έλεγχο της ρύπανσης των θαλασσών και των ωκεανών, τη βιώσιμη διαχείριση και την αξιολόγηση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, τη βιώσιμη αλιεία, τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και στα διεθνή ύδατα και τη δημιουργία ενός υψηλού επιπέδου μηχανισμού συντονισμού για τους Ωκεανούς.
Οι Πράσινοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιμένουν στην αρχή της προφύλαξης, στην αρχή της μη υποβάθμισης στο πλαίσιο της προστασίας του περιβάλλοντος, στην ανάγκη για απόρριψη της κατοχύρωσης με πατέντες των μορφών ζωής και άλλων ψεύτικων λύσεων, όπως οι Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί και η γεω-μηχανική. Οι Πράσινοι υπενθυμίζουν, επίσης, ότι η προστασία της γνώσης, της καινοτομίας και των παραδοσιακών πρακτικών των αυτόχθονων και τοπικών κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της γενετικής κληρονομιάς των τοπικά προσαρμοσμένων καλλιεργειών και φυλών ζώων, είναι μια βασική αρχή της Αρχικής Συμφωνίας του Ρίο.
Τέλος, οι Πράσινοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλούν για μια πραγματική αλλαγή των μοντέλων της οικονομίας και της κατανάλωσης σε διεθνές επίπεδο, εστιάζοντας στο ρόλο και στη σημασία της κοινωνικής οικονομίας καθώς και στην ανάπτυξη των κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων, προκειμένου να επιτευχθεί η περιβαλλοντική και η κοινωνική βιωσιμότητα.
Η έκθεση "Η Κατάσταση του Κόσμου-2012" που θα παρουσιαστεί από τον εκλεκτό προσκεκλημένο και τις εκλεκτές προσκεκλημένες μας που εκπροσωπούν το Ινστιτούτο Worldwatch δείχνει ότι υπάρχει ελπίδα. Ο κόσμος μας μπορεί να γίνει πιο βιώσιμος για όλους και όλες.
Δίνω τον λόγο:
- στον Bo Normander, Διευθυντή του Ινστιτούτου Worldwatch Ευρώπη
- στην Ειρήνη Γλυκή, Ερευνήτρια και
- στην Αλεξάνδρα Hayles, επίσης Ερευνήτρια
Σας ευχαριστώ.
