Είχα τελειώσει σχεδόν το άρθρο για τους μιζοφόρους εξοπλισμούς της Ελλάδας από τη Γερμανία και τη Γαλλία, όταν μαθεύτηκε πως κάποιοι «επαναστάτες» έριξαν 60 πυροβολισμούς εναντίον της κατοικίας του Γερμανού πρέσβη.
Η πρώτη αντίδρασή μου ήταν να κρατήσω το άρθρο. Όπως υποθέτω βάσιμα ότι θα ένιωσαν όλοι όσοι αντιπαρατίθενται με τη γερμανική πολιτική ή πλευρές της. Αυτή ακριβώς είναι και η αντιδραστική και τελικά η καθεστωτική διάσταση της «ένοπλης πάλης».
«Τα αποτελέσματα της βίαιης δράσης -λέγαμε το 2002, με αφορμή τη σύλληψη των στελεχών της 17Ν- φαίνονται να είναι ακριβώς τα αντίθετα από τα επιθυμητά: παθητικοποίηση και περιθωριοποίηση των μαζικών κινημάτων που αμφισβητούν τις επιλογές της άρχουσας τάξης. Σταθεροποίηση και παγίωση των δυνάμεων που συμμετέχουν στη νομή της εξουσίας. Απαξίωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, που μάλιστα προβάλλεται ως κάτι «φυσιολογικό και αυτονόητο» μέσα στην παράνοια και την υστερία που δημιουργείται μέσα από ξαφνικές και απροειδοποίητες βίαιες επιθέσεις, με ταυτόχρονη και συμπληρωματική γιγάντωση και αποθράσυνση των κατασταλτικών μηχανισμών του κράτους».
Θα πέσουμε σε αυτή την παγίδα: ΟΧΙ! Η ένοπλη επίθεση είναι απολύτως απαράδεκτη. Το ίδιο απαράδεκτη αλλά χωρίς συμψηφισμούς είναι και η διαφθορά των πολιτικών, οι ασύλληπτες μίζες που αποκαλύπτονται από έναν και μόνον εμπλεκόμενο αλλά και η ίδια η διπλωματία των εξοπλισμών που υλοποιήθηκε από όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις, μηδέ και αυτής εξαιρουμένης όπου συμμετείχε ο ενιαίος Συνασπισμός.
Την ίδια ώρα που τα κόμματα και η κοινή γνώμη έχουν μάθει να δέχονται επί χρόνια ότι όλες οι στρατιωτικές δαπάνες χρειάζονται για την άμυνα, κάποιοι έκαναν πάρτι εντός και εκτός της χώρας, πίνοντας στην υγειά των κορόιδων και της διαφθοράς.
Από το 1974 έως σήμερα έχουν ξοδευτεί σε σταθερές τιμές του 2005 πάνω από 250 δις ευρώ σε εξοπλιστικά προγράμματα, με βάση επίσημα στοιχεία του ΝΑΤΟ. Με δεδομένο ότι το δημόσιο χρέος πριν την είσοδο της χώρας στο μηχανισμό στήριξης (31/3/2010) ήταν 310 δις ευρώ, οι εξοπλιστικές δαπάνες έφτασαν να αντιστοιχούν στο 80% του χρέους της χώρας.
Δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα να είναι η δέκατη μεγαλύτερη εισαγωγέας όπλων στον κόσμο (2007-11) ενώ ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη μέχρι το 2006 (http://goo.gl/Ki47kv). Ακόμη και το 2012 ήταν η ένατη πιο στρατιωτικοποιημένη χώρα του κόσμου, αλλά και ο μεγαλύτερος πελάτης γερμανικών όπλων και ο δεύτερος μεγαλύτερος πελάτης γαλλικών όπλων την πενταετία 2007-2011 (Έκθεση SIPRI). Αυτό αντιπροσωπεύει το 13% του όγκου των γερμανικών και το 10% του όγκου των γαλλικών εξαγωγών μεγάλων συμβατικών όπλων. Όπως τόνισα και στο ευρωκοινοβούλιο, αυτή είναι η σκοτεινή πλευρά της λεγόμενης αλληλεγγύης, μια και εμφανίζουν το δανεισμό ως βοήθεια και απομυζούν τους πόρους και τις θέσεις εργασίας της χώρας.
Και γιατί όλα αυτά;
Μα για να θησαυρίζουν οι διεφθαρμένοι πολιτικοί και οι παρατρεχάμενοί τους, για να καταβαραθρώσουν οικονομικά τη χώρα μας, να γιγαντώσουν τη διαφθορά και να «λύνουν» τα εθνικά θέματα με τη διπλωματία των εξοπλισμών και την εξαγορά της στήριξης των εταίρων μας στην ΕΕ αλλά και να τρώμε τις σάρκες μας συντηρώντας τριβές με τις γειτονικές χώρες, πρόσφορες και για εσωτερική πολιτική εξαργύρωση.
Υπάρχει αμφιβολία γιατί συντηρούμε περισσότερους στρατηγούς (ανώτατους αξιωματικούς κάθε βαθμού) από τη Γερμανία και σχεδόν όσους και οι ΗΠΑ;
Υπάρχει άλλη εξήγηση για την «ευρωπαϊκοποίηση» των εξοπλισμών της Ελλάδας; Όπως φαίνεται από την ανάλυση των στοιχείων του SIPRI κατά χώρα εισαγωγής (βλ. διάγραμμα), η τάση μετά το 1995 είναι η μείωση των εισαγωγών από τις ΗΠΑ και η σημαντική αύξηση των εισαγωγών από τη Γερμανία (κατά κύριο λόγο) και τη Γαλλία. Η εξέλιξη αυτή ήρθε σε μια οικονομική συγκυρία που υπογραμμίζει την υποκρισία των επίσημων ευρωπαϊκών πολιτικών, οι οποίες επέβαλαν πρωτοφανείς πολιτικές λιτότητας στους Έλληνες πολίτες ενώ αδιαφόρησαν για τις αυξανόμενες αγορές όπλων από τις χώρες που πρωταγωνίστησαν πολιτικά στην επιβολή τους.
Διάγραμμα: Τα στοιχεία του SIPRI αναφέρονται σε όγκο εξοπλισμών εκφρασμένο σε εκατομ. δολλάρια ΗΠΑ, σε σταθερές τιμές 1990. Πρόκειται για ποσοστά στο σύνολο των εισαγωγών της Ελλάδας ανά χώρα-προμηθευτή
Καταγγείλαμε στο ευρωκοινοβούλιο ότι οι πωλήσεις γερμανικών και γαλλικών όπλων στην Ελλάδα παραβιάζουν τον ευρωπαϊκό «Κώδικα Συμπεριφοράς για τις Εξαγωγές Όπλων». Εις μάτην. Σχετική ερώτησή μας για πιθανούς εκβιασμούς της γαλλικής και της γερμανικής κυβέρνησης προς την Ελλάδα, που συνέδεαν την εκταμίευση της 6ης δόσης και τις γνωστές πιέσεις για την υπογραφή Σαμαρά, με την επαναβεβαίωση μυστικών συμφωνιών για μεγάλου ύψους παραγγελίες οπλικών συστημάτων προς τις πολεμικές τους βιομηχανίες, ο Μπαρόζο την έκρινε ως «μη αποδεκτή» γιατί «υπερβαίνει τις αρμοδιότητες και τη σφαίρα ευθύνης της Επιτροπής».
«Το ελληνικό πολιτικό σύστημα, που επί χρόνια εισέπραττε μίζες από γερμανικές και άλλες εταιρείες, τώρα έφτασε να προσφέρει το ίδιο μίζες σε Γάλλους και Γερμανούς, με λεφτά φυσικά από νέα, επιπλέον μέτρα» είχαμε πει τότε. «Η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη θα πρέπει να μάθει ότι οι κυβερνήσεις της, που κατά τα άλλα εγκαλούν την Ελλάδα για τα ελλείμματά της, απαιτούν να αυξήσει κατά δισεκατομμύρια ευρώ τις μόνες δημόσιες δαπάνες που δεν αποφέρουν παρά μόνο διαφθορά και υπερχρέωση. Οι εκβιαστικές εξοπλιστικές δαπάνες αποτελούν τον ορισμό του «απεχθούς χρέους» που δεν πρέπει να πληρωθεί». (http://goo.gl/TAkjoe)
Στο ΝΑΤΟ η Ελλάδα είναι δεύτερη σε στρατιωτικές δαπάνες, μετά τις ΗΠΑ. Αν ακολουθούσε τουλάχιστον το μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών του ΝΑΤΟ ως ποσοστό των αμυντικών δαπανών επί του ΑΕΠ της για την περίοδο 1974-2010, τότε η Ελλάδα σε σταθερές τιμές 2005 θα είχε εξοικονομήσει 108.1 δις ευρώ. Αντίθετα, οι εξοπλιστικές δαπάνες αυξήθηκαν ακόμη και το 2011 σε σχέση με το 2010, παρόλο που η υποχώρηση του ΑΕΠ ανέρχονταν σε επίπεδα της τάξεως του 7,1%.
Υπάρχουν, βέβαια, και κάποιες άλλες σκοτεινές πλευρές. Οι ιδιοκτήτες των πλοίων που εμπλέκονται σε λαθρεμπόριο όπλων και ναρκωτικών είναι κυρίως εμπορικές ναυτιλιακές εταιρείες με έδρα τη Γερμανία, την Ελλάδα και τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών, σύμφωνα με την έκθεση του φημισμένου Διεθνούς Ινστιτούτου Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης SIPRI (http://goo.gl/Ki47kv). Η Γερμανία, με το 7.1% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου εμπλέκεται στο 19.5% των υποθέσεων λαθρεμπορίου όπλων και ναρκωτικών. Αλλά και η Ελλάδα, με το 8.2% του στόλου, εμπλέκεται στο 10.6% των υποθέσεων. Δεν είναι αυτά ζητήματα που έπρεπε να θέσει το συνδικαλιστικό κίνημα, αντί να διαμαρτύρεται, όπως τα γερμανικά συνδικάτα, γιατί μειώνονται τα ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα; Κι ενώ είναι σαφές πως οι εξοπλισμοί ουσιαστικά εξάγουν θέσεις εργασίας και εισάγουν δημοσιονομικά ελλείμματα.
«Είμαστε πέρα για πέρα υποκριτές. Τούς δίνουμε χρήματα για ν’ αγοράζουν τα όπλα μας», τόνισε ο Κον Μπεντίτ στην ολομέλεια του ΕΚ (http://goo.gl/fxzCmy)
Ο κώδικας δεοντολογίας της Ε.Ε για τις εξαγωγές όπλων, καθορίζει 8 κριτήρια για τη νομιμότητα μιας αγοραπωλησίας, ανάμεσά τους και την οικονομική αντοχή της αγοράστριας χώρας. Η Ελλάδα του 2010 αποτελούσε την πιο κλασική περίπτωση του συγκεκριμένου κριτηρίου, όμως Γαλλία και Γερμανία συμφώνησαν μαζί της εξοπλιστικές προμήθειες δισεκατομμυρίων πριν δώσουν πράσινο φως για το Μηχανισμό Στήριξης. Παρόλα αυτά, στην ερώτηση που είχαμε κάνει τότε στο ευρωκοινοβούλιο, η Κομισιόν απάντησε ότι ο Κώδικας Δεοντολογίας ΔΕΝ προστατεύει χώρες μέλη (και κατά συνέπεια η Ελλάδα δεν έχει καν την προστασία που παρέχεται στο Πακιστάν ή την Αιθιοπία).
Υπάρχει, όμως, και η διάσταση της παγκόσμιας ευθύνης. Για τη βιώσιμη ανασυγκρότηση του πλανήτη χρειάζονται κάθε χρόνο 185 δις δολάρια, που αντιστοιχούν σε 12% των ετήσιων στρατιωτικών δαπανών (Λέστερ Μπράουν, World on the Edge). Οι εξοπλισμοί έχουν φθάσει σήμερα να αποτελούν και μέσο μεταφοράς πλούτου από το Νότο προς το Βορρά, καθώς ελάχιστες χώρες είναι σε θέση να αναπτύσσουν δική τους στρατιωτική τεχνολογία αιχμής. Αλλά αυτά όμως φαίνεται να είναι ψιλά γράμματα.
Οι οικολόγοι δεκαετίες τώρα αγωνίζονται παγκόσμια ενάντια στο στρατιωτικό ανταγωνισμό, αλλά και στη χώρα μας ενάντια στις μιζοφόρες «αγορές του αιώνα» και τη διπλωματία των εξοπλισμών, όπου για να επηρεαστούν οι «σύμμαχοί» μας πάνω στα εθνικά θέματα, οι κυβερνήσεις χρέωναν τη χώρα, τους μετέτρεπαν σε προμηθευτές και εξήγαγαν στη βιομηχανία τους θέσεις εργασίας.
Σήμερα φαίνεται καθαρά ότι ο παραλογισμός αυτός δεν πρόσφερε ασφάλεια στη χώρα μας, αντίθετα καλλιέργησε τη διαφθορά και αποτέλεσε αιμορραγία που συνέβαλε στην οικονομική κατάρρευση.
Κοντά στην απαίτηση για μεγαλύτερη μείωση των εξοπλισμών και την έκφραση του πνεύματος της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και μέσα από την προσπάθεια για επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα με τους γείτονές της, χρειάζονται και άλλες πολιτικές αντιμετώπισης της διαφθοράς, όπως:
Σύσταση μόνιμης κοινοβουλευτικής επιτροπής για τις εξοπλιστικές δαπάνες, στην οποία να συζητιούνται υποχρεωτικά και με διαφάνεια όλα τα σχετικά ζητήματα.
Πλήρης διαφάνεια των ειδικών λογαριασμών και κατάργηση των «μυστικών κονδυλίων» που λειτουργούν έξω από τη διαδικασία του κρατικού προϋπολογισμού.
Κάθε κόμμα που θα αποδειχθεί ότι έλαβε «μαύρο» πολιτικό χρήμα να στερείται της κρατικής χρηματοδότησης για δύο τουλάχιστον χρόνια και να καταθέτει το «μαύρο» χρήμα σε ένα ειδικό ταμείο για την εξάλειψη της διαφθοράς. Κάθε βουλευτής ή στέλεχος της κυβέρνησης ή της διοίκησης που αποδειχθεί ότι έλαβε «μαύρο» χρήμα να στερείται της θέσης του, των προνομίων που έχει λόγω του αξιώματός του αλλά και να επιστρέφει εντόκως το ποσό που έχει λάβει στο ειδικό ταμείο αντιμετώπισης της διαφθοράς. Όλες οι ενισχύσεις προς τα κόμματα πάνω από 2000 Ευρώ ετησίως να γίνονται ονομαστικά και να καταχωρούνται στο διαδίκτυο.
Αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών και των σχετικών συνταγματικών ρυθμίσεων, ώστε να σταματήσει η ουσιαστική ασυλία τους και να μην υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση ενός υπουργού από αυτή ενός πολίτη όταν διαπράττουν σχετικό αδίκημα.
Όλες οι αποφάσεις και τα πρακτικά δημόσιων αρχών και οργανισμών να δημοσιοποιούνται στο διαδίκτυο και να είναι προσβάσιμα σε όλους.
Οι προμήθειες του ευρύτερου δημόσιου τομέα να ελέγχονται από ιδιαίτερη ανεξάρτητη αρχή. Τα μέλη των επιτροπών αξιολόγησης των προσφορών να επιλέγονται κάθε φορά με κλήρωση από καταλόγους εμπειρογνωμόνων, όπως γίνεται με τους ενόρκους.
Κι ακόμη:
Να υλοποιηθεί η πρόταση του Κον Μπεντίτ να πάρει η ΕΕ πρωτοβουλία για τον αφοπλισμό Ελλάδας-Τουρκίας, την εγγύηση των συνόρων και την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο.
Να γίνει ανεξάρτητη έρευνα για τις πωλήσεις όπλων της Γερμανίας και της Γαλλίας και να εντοπιστούν αυτές που παραβιάζουν τον Κώδικα Δεοντολογίας.
Πάνω απ’ όλα, όμως, θα πρέπει να αφοπλίσουμε τους μιζαδόρους και τα συμφέροντα και να εξοπλίσουμε τη λογική και τις αλληλέγγυες πολιτικές σε Ελλάδα και Ευρώπη.
* Ο Μιχάλης Τρεμόπουλος είναι εκπρόσωπος Τύπου των Οικολόγων Πράσινων
