«Οι χώρες που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα χρειάζεται να προωθήσουν ουσιαστικές και δίκαιες μεταρρυθμίσεις για την εξυγίανση των δημοσιονομικών τους, δεν δικαιούνται, όμως, στο όνομα της δημοσιονομικής προσαρμογής να καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και να επιτρέπουν την κατάρρευση των κοινωνικών δομών και υπηρεσιών.
Δεν νοείται να μιλάμε για ανάπτυξη αν δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα των πολιτών, ιδίως των ευπαθών ομάδων», δήλωσε οΝίκος Χρυσόγελος, με αφορμή τη γραπτή ερώτηση που κατέθεσε.
Η ερώτηση βασίστηκε στην έκθεση του Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Συμβούλιο της Ευρώπης, Nils Muižnieks, (1) αναφορικά με τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σύμφωνα με την έκθεση, οι διεθνείς πιστωτές δεν έχουν ενσωματώσει τα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε πολλά προγράμματα στήριξης, με αποτέλεσμα να παραβιάζονται τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα των πιο ευάλωτων, η ανάγκη πρόσβασης στη δικαιοσύνη, το δικαίωμα στην ίση μεταχείριση, αλλά και ευρύτερα να μην διασφαλίζεται η διαφάνεια, η συμμετοχικότητα στη διαβούλευση και η δημοκρατική λογοδοσία. Στην έκθεση διαπιστώνεται, επίσης, η υποβάθμιση των υπηρεσιών υγείας και εκπαίδευσης και η διάλυση της κοινωνικής συνοχής, λόγω των εφαρμοζόμενων πολιτικών λιτότητας.
Ο Νίκος Χρυσόγελος επισημαίνει ότι: «Με πολλούς τρόπους καταγράφονται πολύ σοβαρές οπισθοχωρήσεις στο ευρωπαϊκό κεκτημένο σε θέματα ανθρωπίων δικαιωμάτων. Στην ερώτηση που κατατέθηκε, ζητάμε από την Κομισιόν να απαντήσει πως σκοπεύει να διασφαλίσει ότι θα λαμβάνεται υπόψη η επίδραση στα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτικών δημοσιονομικής προσαρμογής, σε ποιές διορθωτικές κινήσεις προτίθεται να προβεί για την αποκατάσταση της υποβάθμισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σκοπεύει να συμπεριλάβει την κοινωνιά των πολιτών σε μία ανοιχτή και διαφανή διαβούλευση για τη βελτίωση των προγραμμάτων διάσωσης, σκοπεύει να αναλάβει πρωτοβουλία για την αναβάθμιση του "ευρωπαϊκόυ κοινωνικού μοντέλου", όπως προτείνει ο Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης;
Σε προηγούμενες ερωτήσεις μου σε ανάλογα θέματα, οι απαντήσεις της Κομισιόν είναι ανεπαρκέστατες. Παρόλα αυτά, οι Πράσινοι θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε και να πιέζουμε, στο βαθμό που μπορούμε, ώστε να ανατραπούν οι κοινωνικά άδικες και αναποτελεσματικές πολιτικές λιτότητας.
Πάγια θέση μας αποτελεί ότι κατά τη χάραξη και υλοποίηση των πολιτικών δημοσιονομικής προσαρμογής, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πέρα από τους δημοσιονομικούς και οι κοινωνικοί δείκτες. Για να υπάρξει ουσιαστική διάσωση των χωρών που αντιμετωπίζουν την οικονομική κρίση και να επέλθει πραγματική ανάπτυξη, είναι απαραίτητο να συνυπολογίζεται ο συνολικός αντίκτυπος των εφαρμοζόμενων πολιτικών, σε οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Ήδη με πρωτοβουλία μας ξεκίνησε η εξέταση στην Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου των επιπτώσεων των πολιτικών της Τρόικα σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, και με πρότασή μου ζητάμε ανάλογη εξέταση από την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης ως προς τις επιπτώσεις στην περιφερειακή ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.»
Ακολουθεί ολόκληρο το περιεχόμενο της ερώτησης:
Σύμφωνα με την έκθεση του Nils Muižnieks, Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, (1) για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων "πολλές κυβερνήσεις στην προσπάθεια τους να προωθήσουν τα μέτρα λιτότητας ξέχασαν τις υποχρεώσεις τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδιαίτερα τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα των πιο ευάλωτων, την ανάγκη πρόσβασης στη δικαιοσύνη και το δικαίωμα για ίση μεταχείριση". Ο Επίτροπος επισημαίνει ότι οι διεθνείς δανειστές δεν έχουν ενσωματώσει τα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε πολλά προγράμματα βοήθειας". Επισημαίνει, επίσης, ότι τα μέτρα λιτότητας έχουν υποβαθμίσει τα ανθρώπινα δικαιώματα με πολλούς τρόπους: οι αποφάσεις σε εθνικό επίπεδο και τα διεθνή πακέτα διάσωσης πάσχουν από έλλειψη διαφάνειας, συμμετοχής του κοινού στη διαβούλευση και δημοκρατικής λογοδοσίας. Σε μερικές περιπτώσεις, έχουν εμποδιστεί κυβερνήσεις να επενδύσουν σε προγράμματα κοινωνικής προστασίας, υγείας κι εκπαίδευσης".
Ερωτάται η Επιτροπή:
Πώς θα διασφαλίσει - με δεδομένο ότι παίζει κεντρικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων και μέτρων στη διάρκεια της κρίσης- η ίδια ή μέσω της τρόικα ότι οι όροι και τα μέτρα στο πλαίσιο των μνημονίων και των σχεδίων δημοσιονομικής προσαρμογής και διάσωσης, ή των όρων δανεισμού, θα λαμβάνουν υπόψη την επίδρασή τους στα ανθρώπινα δικαιώματα;
Ποιες διορθωτικές κινήσεις προτίθεται να αναλάβει ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις στα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα των ευάλωτων ομάδων από τα προγράμματα λιτότητας;
Σκοπεύει να επιδιώξει μια διαφανή διαδικασία και δημόσιο διάλογο στο ευρωκοινοβούλιο και στις χώρες που συμμετέχουν στα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στους όρους και στα μέτρα των προγραμμάτων, ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες προστασίας αντί υποβάθμισης των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων, ιδιαίτερα όσον αφορά στα παιδιά, στις γυναίκες, στους ηλικιωμένους, στους ασθενείς, στα άτομα με αναπηρία, στους Ρομά, στους μακροχρόνια ανέργους, στους ανασφάλιστους και γενικότερα στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες;
4. Σκοπεύει να αναλάβει πρωτοβουλία για να ανανεώσει το "ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο που βασίζεται στα θεμέλια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών και της πρόσβασης στη δικαιοσύνη για όλους", όπως προτρέπει ο Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης;
https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=2130915
