Περιδιαβαίνοντας στους δρόμους της πόλης διαπιστώνει κανείς ότι η κρίση έχει χτυπήσει σημαντικά πέραν των άλλων και τις μικρές επιχειρήσεις των περιπτέρων. Αρκετά περίπτερα στην πόλη μας, τα περισσότερα ίσως, παραμένουν κλειστά γιατί δεν είναι πια οικονομικά βιώσιμα.
Σε πολλές περιπτώσεις βέβαια το κλείσιμο δεν οφείλεται μόνο στην οικονομική κρίση, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο δίνονταν οι άδειες τα τελευταία χρόνια. Το αποτέλεσμα ήταν να παρουσιαστεί κορεσμός στο κέντρο και να υποχρεώνονται να μετακινούνται σε περιοχές με μειωμένη εμπορική κίνηση.
Η αλήθεια είναι πως τα περίπτερα είναι ένα τόσο συνηθισμένο κομμάτι της καθημερινότητας όλων μας, που ξεχνάμε πως είναι τα «μικρά θαύματα», ο θρίαμβος της ελληνικής πατέντας, που σε ελάχιστα τετραγωνικά χωράνε τα πάντα. Οι καθημερινές αλλαγές, οι προσθήκες, οι ευρεσιτεχνίες, είναι μέσα στο πρόγραμμα και ανάλογα με τη θέση που είναι, αλλάζει και το περιεχόμενο των εμπορευμάτων. Ξεχνάμε επίσης ότι οι άδειες δόθηκαν σύμφωνα με το Ν.Δ.1044/1971 (ΦΕΚ Α 245) "περί προστασίας και αποκαταστάσεως των Αναπήρων Πολέμου Οπλιτών και Θυμάτων Πολέμου". Το κράτος ποτέ δεν είχε χρήματα και ανακάλυψε αυτή την πατέντα του περιπτέρου δίνοντας άδεια για «μαγαζί» πάνω στο πεζοδρόμιο, που δεν του στοίχισε τίποτα.
Το γεγονός ότι σήμερα πολλά από αυτά παραμένουν κλειστά, έχει μια σειρά παρενέργειες. Πολλά από τα κιόσκια των περιπτέρων, ως εγκαταλελειμμένοι πια χώροι, έχουν γίνει εστίες ρύπανσης, εκπέμπουν εικόνες αισθητικής παρακμής και γενικά δεν είναι ό,τι καλύτερο.
Όμως δεν αρκούν οι διαπιστώσεις. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχουμε τίποτα με τους συμπαθείς συμπολίτες μας, τους περιπτεράδες, το θέμα είναι τι μπορεί και τι πρέπει να γίνει: Έχουμε κατ’ αρχήν την αλλαγή της νομοθεσίας. Όπως είναι γνωστό, οι δήμοι, με την εφαρμογή του Ν. 4093/2012 «Έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013−2016» έχουν πια και την αρμοδιότητα για τα περίπτερα, που μέχρι πρότινος ανήκε κυρίως στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Ο Νόμος ορίζει: «Με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου καθορίζονται οι θέσεις των περιπτέρων και αποτυπώνονται σε σχετικά τοπογραφικά διαγράμματα αρμόζουσας κλίμακας, στα οποία απεικονίζεται και ο κοινόχρηστος περιβάλλων χώρος. Η ανωτέρω απόφαση εκδίδεται μετά από γνώμη της οικείας δημοτικής ή τοπικής κοινότητας και εισήγηση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, όπου αυτή λειτουργεί».
Στα πλαίσια αυτά, η Δημοτική Αρχή πρέπει να συγκεντρώσει όλους τους φακέλους των περιπτέρων, να απευθυνθεί στους ιδιοκτήτες και να συζητήσει μαζί τους για την εφαρμογή της νομοθεσίας. Υπόψη ότι ο Νόμος προβλέπει για την άδεια, πέραν της χωροθέτησης, δημοπρασία με ευθύνη της δημοτικής αρχής. Για όσα περίπτερα δεν υπάρχει πλέον ενδιαφέρον, πρέπει να αναζητηθεί τρόπος για την απομάκρυνση, τον καθαρισμό και τον εξωραϊσμό του χώρου. Στόχος είναι η αποσυμφόρηση των δρόμων, η απελευθέρωση των πεζοδρομίων και η εξασφάλιση χώρου για τους πεζούς. Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχουν περίπτερα πάνω σε πεζοδρόμια και να πουλάνε τα πάντα. Ευρωπαϊκή μελέτη, που ήρθε στη δημοσιότητα. αναφέρει πως σε λίγα χρόνια θα πρέπει να εναρμονιστούν με τον τρόπο που λειτουργούν όλα τα υπόλοιπα καταστήματα. Θα πρέπει να φύγουν από τα πεζοδρόμια, να στεγαστούν σε ισόγεια καταστήματα και να καθοριστούν τα αγαθά που θα πωλούνται.
Γενικά πρέπει να υπάρξει μια κινητικότητα για τα περίπτερα εκ μέρους της Δημοτικής Αρχής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, γιατί νομίζουμε ότι οι συνθήκες είναι ώριμες
* Ο Στέφανος Σταμέλλος είναι μέλος της Πρωτοβουλίας Ενεργών Πολιτών Λαμίας
Σε πολλές περιπτώσεις βέβαια το κλείσιμο δεν οφείλεται μόνο στην οικονομική κρίση, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο δίνονταν οι άδειες τα τελευταία χρόνια. Το αποτέλεσμα ήταν να παρουσιαστεί κορεσμός στο κέντρο και να υποχρεώνονται να μετακινούνται σε περιοχές με μειωμένη εμπορική κίνηση.
Η αλήθεια είναι πως τα περίπτερα είναι ένα τόσο συνηθισμένο κομμάτι της καθημερινότητας όλων μας, που ξεχνάμε πως είναι τα «μικρά θαύματα», ο θρίαμβος της ελληνικής πατέντας, που σε ελάχιστα τετραγωνικά χωράνε τα πάντα. Οι καθημερινές αλλαγές, οι προσθήκες, οι ευρεσιτεχνίες, είναι μέσα στο πρόγραμμα και ανάλογα με τη θέση που είναι, αλλάζει και το περιεχόμενο των εμπορευμάτων. Ξεχνάμε επίσης ότι οι άδειες δόθηκαν σύμφωνα με το Ν.Δ.1044/1971 (ΦΕΚ Α 245) "περί προστασίας και αποκαταστάσεως των Αναπήρων Πολέμου Οπλιτών και Θυμάτων Πολέμου". Το κράτος ποτέ δεν είχε χρήματα και ανακάλυψε αυτή την πατέντα του περιπτέρου δίνοντας άδεια για «μαγαζί» πάνω στο πεζοδρόμιο, που δεν του στοίχισε τίποτα.
Το γεγονός ότι σήμερα πολλά από αυτά παραμένουν κλειστά, έχει μια σειρά παρενέργειες. Πολλά από τα κιόσκια των περιπτέρων, ως εγκαταλελειμμένοι πια χώροι, έχουν γίνει εστίες ρύπανσης, εκπέμπουν εικόνες αισθητικής παρακμής και γενικά δεν είναι ό,τι καλύτερο.
Όμως δεν αρκούν οι διαπιστώσεις. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχουμε τίποτα με τους συμπαθείς συμπολίτες μας, τους περιπτεράδες, το θέμα είναι τι μπορεί και τι πρέπει να γίνει: Έχουμε κατ’ αρχήν την αλλαγή της νομοθεσίας. Όπως είναι γνωστό, οι δήμοι, με την εφαρμογή του Ν. 4093/2012 «Έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013−2016» έχουν πια και την αρμοδιότητα για τα περίπτερα, που μέχρι πρότινος ανήκε κυρίως στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Ο Νόμος ορίζει: «Με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου καθορίζονται οι θέσεις των περιπτέρων και αποτυπώνονται σε σχετικά τοπογραφικά διαγράμματα αρμόζουσας κλίμακας, στα οποία απεικονίζεται και ο κοινόχρηστος περιβάλλων χώρος. Η ανωτέρω απόφαση εκδίδεται μετά από γνώμη της οικείας δημοτικής ή τοπικής κοινότητας και εισήγηση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, όπου αυτή λειτουργεί».
Στα πλαίσια αυτά, η Δημοτική Αρχή πρέπει να συγκεντρώσει όλους τους φακέλους των περιπτέρων, να απευθυνθεί στους ιδιοκτήτες και να συζητήσει μαζί τους για την εφαρμογή της νομοθεσίας. Υπόψη ότι ο Νόμος προβλέπει για την άδεια, πέραν της χωροθέτησης, δημοπρασία με ευθύνη της δημοτικής αρχής. Για όσα περίπτερα δεν υπάρχει πλέον ενδιαφέρον, πρέπει να αναζητηθεί τρόπος για την απομάκρυνση, τον καθαρισμό και τον εξωραϊσμό του χώρου. Στόχος είναι η αποσυμφόρηση των δρόμων, η απελευθέρωση των πεζοδρομίων και η εξασφάλιση χώρου για τους πεζούς. Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχουν περίπτερα πάνω σε πεζοδρόμια και να πουλάνε τα πάντα. Ευρωπαϊκή μελέτη, που ήρθε στη δημοσιότητα. αναφέρει πως σε λίγα χρόνια θα πρέπει να εναρμονιστούν με τον τρόπο που λειτουργούν όλα τα υπόλοιπα καταστήματα. Θα πρέπει να φύγουν από τα πεζοδρόμια, να στεγαστούν σε ισόγεια καταστήματα και να καθοριστούν τα αγαθά που θα πωλούνται.
Γενικά πρέπει να υπάρξει μια κινητικότητα για τα περίπτερα εκ μέρους της Δημοτικής Αρχής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, γιατί νομίζουμε ότι οι συνθήκες είναι ώριμες
* Ο Στέφανος Σταμέλλος είναι μέλος της Πρωτοβουλίας Ενεργών Πολιτών Λαμίας